ERMENİLERİ CUMHURİYET DE KATLETTİ (2)

Değerli arkadaşım, 

Ermeni  soykırımı ile ilgili  yazı dizimizin ikinci bölümünü sizlerle paylaşıyorum, Bu ülke birimizin değil hepimizin diyen, demokrasiyi farklılıkların eşitliği üzerinde bir kurumsal ve yasal güvenceler bütünü olarak algılayan,  tarihle cesurca yüzleşme iradesi gösterenler adına,  bu diziyi her gün bir bölüm olarak ileteceğiz.

 Not: Orijinal belgede iki önemli fotoğraf bulunmaktadır. Dosyayı açtıktan sonra, "orijinal belge" butonuna tıklayın.Anı belge ve ilgili yazımları http://mirural.blogspot.com/  dan da izleyebilirsiniz

Mihrac Ural.

20 Nisan 2010

Leopold F. Gaszczyk kimdir? 

N.Nadi Çelik
 29.07.2009

Leopold’un kim olduğunu ve neler yaptığını üç beş cümlede anlatmak mümkün olduğu gibi, yüzlerce sayfada da anlatmak  mümkündür. Ancak ne üç beş cümle ne de yüzlerce sayfa onun tarihte ki konumlanışını ve olaylara karşı duruşunu ve bu duruşun dayandığı felsefenin temel özelliklerini bir bütün olarak aktarmaya yeterli olmayacaktır.  Onu anlatmakta ki zorluk onun bir kahraman olmayışından kaynaklanır. Heykelsiz kahramanları anlatmak sizlerinde tahmin edebileceği gibi  her köşede heykelleri dikili duran herhangi bir kahramanı anlatmak kadar kolay değildir.  Heykelsiz ya da kahraman olmayan kahramanlara dair kullanacağınız her ifade aynı zamanda onu yeterince anlatmadığınız hissini yaşatır size. Açıkça belirtmem gerekir ki, şu anda okuduğunuz ve tarafımdan kaleme alınan bu satırlar Leopold’u anlatmak iddiasından ziyade onun biyografisiyle ilişkin elde edilen sınırlı bilgilerin kısa notlar biçiminde aktarılmasından başka bir şey değildir.

İttihatçıların coğrafyamızda yol açtığı trajik sürece tanık olan, Leopold bir asker olarak katıldığı savaşta insan öldürme sanatının incelikleri yerine tam aksine insan yaşatmanın inceliklerini kavramıştı. O,  İttihatçıların topraklarımızın kadim halklarına yönelik imha hareketine karşılık insan yaşatmanın bin bir yöntemini yaratıp geliştirdi ve geliştirdiği bu yöntemler sayesinde  binlere onbinlere varan mağdurları kurtarmayı başarabildi.

Leopold, 15.11.1896  tarihinde Avusturya'nın Schlesien şehrine bağlı  Weisskirchen kasabasında doğdu. (Avusturya'nın-Schlesien şehri 1.nci dünya savaşından sonra Polanya sınırlarına dahil edilmiştir. Ve bu vesileyle Leopold F.Gaszczyk, Avusturya ve Polonya pasaportlarına sahipti. )

1915 yılında Avusturyalı olarak, Avusturya-Macaristan imparatorluk ordusunda   Rusya’ya karşı  asker üniformasını taşıdı. 1916'da Bukowina ve Karpaten 'de mevzi (Siperler) kazıcısı olarak görev aldı.

1917-18 'de İtalya’da İsonso savaşında muharebe mücadelesi verdi. Leopold, savaş süresince üç kez yaralandı. Bunun üzerine kendisine samariter dersi, telefon- telegraf okulu ve hemşirelik alanlarında görevler verildi.

1919 'da görevli olarak Belgrada gönderildi.  Yine 1919 yılının ağustos’unda Halep (Haleppo- Aleppo) ve Damaskus'ta (Şam)  bulundu.

Savaşın sona ermesiyle birlikte Leopold F. Gaszczyk, , ermeni soykırımının mağdurları ile yakından ilgilenen ve bir Amerikan sivil kuruluşu olan Near East Relief’te elektrik mekanisti olarak çalıştı. 1919 'da Kayseri, Sivas, Samsun ve Harput'ta Elektronik cihazları montaj'ına başkanlık etti.

Söz konusu görevleri sırasında Karadeniz' de ikinci kez Rum ve Ermenilerin sürgün edilişlerine tanık oldu.

 
1923 senesinde ise Danimarka'lı Karen Jeppe’nin başkanlığında ki Danimarkalı Ermeni Dostları adındaki kurumda, Karen Jeppe’nin yardımcısı olarak çalıştı. Halep’te  Ermeni Mülteci ve Dul yerleşim kamplarında Hasta bakıcılığı görevini üstlendi. Karen Jeppe’nin 1935 yılında vefatı üzerine kurumun başkanlığına getirildi.  1946 yılında kurumun kendisini ilga edişine kadar başkanlık görevini sürdürdü.

Görevde bulunduğu dönemde soykırım kurbanlarının dere kenarlarında atılmış ve giderek çürüyen cesetlerine, çöl yollarında katledilmiş Ermeni kadın ve çocuklarının iskeletlerine, Maraş ve Adana yöresinden kaçıp, Sancak’ a sığınan bir avuç insanın trajedisine tanık oldu.  

Halep yanı sıra Sancak’taki (İskenderun, Antakya ve havalisi) soykırım ve savaş mağdurları ile de ilgilenirken bu kez de Sancak’ın Türkiye’ye devredilme sürecindeki uluslararası politik ayak oyunlarına ve bu ayak oyunlarının kurbanı olan Arap halkının acılarına tanık oldu. Bu sürece dair 8 sayfalık anı belge niteliğinde yazı kaleme kaldı. Leopold’un tüm yardım çalışmaları boyunca yüz sayfayı aşan rapor, anı, mektup niteliğinde yazmaları mevcuttur. Bu yazmalar genellikle Almanca ve İngilizce kaleme alınmıştır.

Kocasını soykırımda yitirerek dul kalan Ermeni Horome ile evli  olan Leopold’un 1946 yılında başkanlığını yaptığı kurumun ilgasından (faaliyetinin sona erdirilmesi) sonraki hayatı ve faaliyetleriyle ilişkin ve yine hangi tarihte ve nerede öldüğüne dair şu ana kadar yürüttüğümüz çabalara rağmen bir bilgiye ulaşmak mümkün olmadı. Bu konuda ilerde edilecek bilgiler siz okurlarla şüphesiz ki anında paylaşılacaktır.

Yukarıda belirttiğim gibi Leopold’u anlatmak gibi bir büyük iddiadan tamamen uzak olan bu yazıyı burada noktalıyor ve sizleri Sayın Mihrac Ural’ın yorumları ve Lepold’un anı belgesiyle baş başa bırakıyorum. 

Mihrac Ural’ın notu:

Leopold Gazsczyk daha iyi anlamak için onu şiirinden de tanımak yerinde olacaktır; duygu yüklü, anlam yüklü, yürekleri dinamit kutusu yapan kısa şiirini birlikte okuyalım.

“Bu küçük yer benim ufak olsa bile
Burada ben yaşıyorum
Burada ben seviyor, seviliyorum
Burada ben ikamet ediyorum
Burası benim vatanım
Burada ben evdeyim.

600 senelik sıcak avcılığınız sizin dilekleriniz ise, bunu Allah bilir..
Umut ve yardım etmek mümkün olduğunca.

Suriye/Halep (Aleppo)
Tarih; 28.Mayıs 1946.

Leopold Gaszcyk” (Leopold Gaszczyk, “Die Sancak Episode” S.8)